مغز در مقابل شکر و آنچه که علم در مورد آن میگوید.
اکثر ما نمی توانیم در مقابل خوردن شیرینی مقاومت کنیم با وجود اینکه میدانیم شیرینی جات برای سلامتی مضر هستند و باعث افزایش وزن، دیابت نوع دو و خرابی دندان میشوند.
به نظر میرسد مغز ما طوری شکل گرفته است که شیرینی را دوست داشته باشیم.
به گفته دانشمندان علوم اعصاب به نظر میرسد خوراک ما میتواند رفتار ما و مغز ما را تغییر دهد. اما چگونه؟
برای توضیح آن باید گفت که بدن ما و از آن جمله نورون های مغز با استفاده از شیرینی جات، به طور دقیق تر گلوکز، کار میکنند.
براساس فرگشت، انسانهای اولیه در حقیقت لاشخور بودند و شیرینیها منبعی برای کسب انرژی برای بدن بوده است. طعم های ترش و تلخ نشان دهنده غذاهای نرسیده، خراب شده یا سمی بودند و مغز ما انسان ها به طور ذاتی به دنبال طعم شیرین شیرینی جات بوده که نشان دهنده منبعی از انرژی برای بدن بوده است.
با خوردن شیرینی جات سیستم پاداشی در مغز به نام سیستم مزولیمبیک دوپامین فعال میشود. دوپامین در حقیقت به مغز مثبت بودن عملی را نشان میدهد. بنابراین مغز به دنبال تکرار آن عمل خواهد بود و مغز به دنبال تکرار خوردن شیرینی ها خواهد بود. متاسفانه امروز ما انسانهای جستجوگر غذا مثل اجدادمان نیستیم که به دنبال منبع محدودی از شیرینی جات است و دسترسی به شیرینی جات بسیار راحت است ولی مغز ما همچنان مانند مغز اجداد جستجوگر غذا است، پس برای شیرینی اشتیاق زیادی دارد. ولی خوردن زیاد از حد شیرینی جات چه تاثیری بر مغز ما دارد؟
سیستم مغزی ما طی روندی به نام انعطاف پذیری یا پلاستیسیتی مغز همواره در حال تغییر است که این تغییر میتواند در سیستم پاداش رخ دهد. که اگر مداوم سیستم پاداش در مقابل خوردن شیرینی جات یا دارو ها فعال شود ممکن است باعث ایجاد اعتیاد شود. البته هنوز بر سر اینکه ایا افراد میتوانند به غذا اعتیاد پیدا کنند بحث وجود دارد.
مغز برخی به هنگام استرس یا هیجان یا عبور کردن از کنار یک کافی شاپ اشتیاق شدی برای خوردن دارد. برای اینکه با این وسوسه مقابله کنیم مغز نیاز دارد تا سیستم مهاری خود را فعال کند. سیستم مهاری شامل نورونهایی است که در قشر پیش پیشانی متمرکزند یعنی همان قسمتی که در تصمیم گیری و کنترل تکانشی و تاخیر انداختن لذت نقش دارند. سیستم مهاری مانند ترمز عمل میکند و ماده ای به نام GABA ترشح میکند.
تحقیقات نشان میدهد در موشهای آزمایشگاهی آنهایی که رژیم پر از شیرینی جات داشته اند سیستم مهاری کمتر وارد عمل میشود و در نتیجه این موشها کمتر میتوانند رفتار خود را کنترل کنند. این نشان دهنده این است که رژیم غذایی ما رفتار ما را تغییر میدهد و رو اوردن به رژیم غذایی جدید چقدر میتواند مشکل باشد.
در آزمایشی از افراد خواسته شد که شوق خود را برای خوردن غذای پر کالری و پر شکر به هنگام گرسنگی و سیری بیان کنند. افرادی که به طور معمول رژیم پر از شکر دارند اشتیاق بیشتری برای خوردن غذاهای پرکالری و پرشکر چه به هنگام گرسنگی و چه به هنگام سیری داشتند که این فعال کردن یک دوره معیوب پرخوری و پرکالری را در این افراد نشان میدهد.
ناحیه دیگری که در مغز با خوردن زیاد شیرینی جات تحت تاثیر قرار میگیرد، هیپوکامپ است که در شکل گیری حافظه نقش دارد.
شکر بازتولید نورون های جدید در این ناحیه را با مشکل روبرو میکند و همچنین شیرینی جات باعث افزایش مواد شیمیایی موثر در التهاب در ناحیه هیپوکامپ میشود.
طبق پیشنهاد سازمان بهداشت جهانی مردم باید مصرف شکر را به ۲۵ گرم یا شش قاشق چایخوری کاهش دهند ولی مثلا در کانادا این میزان مصرف بین مردم معادل ۸۵ گرم یا بیست قاشق چایخوری است که مضر می باشد.
برای انعطاف پذیری مغز در تغییر رژیم در مورد خوردن شیرینی جات انجام ورزش کمک کننده است و همچنین خوردن امگا ۳ که در ماهی، دانه های خوراکی و خشکبار موجود است باعث افزایش بازتولید نورون های مغزی میشود.
اگر چه تغییر رژیم غذایی به رژیمی که کم شیرینی است کار سختی است ولی برای سلامت مغز نیاز است که این عادت را بشکنیم و اولین قدم سخت در تغییر رژیم به رژیم غذایی کم شیرینی را برداریم که ادامه آن بعد تر آسان تر خواهد بود.
جهت کسب اطلاعات بیشتر اینجا را کلیک کنید.