خطر بروز فرسودگی شغلی (افسردگی ناشی از کار سخت) را می توان با تحلیل نمونه های بزاق تخمین زد.
محققان یک آزمایش ساده بزاق را معرفی کرده اند که سطح کورتیزول را در زمان های خاصی از روز اندازه گیری می کند و از آن طریق می تواند افرادی که در معرض خطر استرس و افسردگی هستند را شناسایی کند.
براساس محاسبات سازمان بهداشت جهانی، افسردگی اولین جایگاه را در سطح جهانی دارد و تا سال 2030، کارشناسان تخمین می زنند که سه بیماری روانی شامل افسردگی، آلزایمر (و سایر انواع زوال عقل) و اعتیاد به الکل در سطر پنج بیماری روانی شایع در دنیا باشند. حتی کشور اتریش شاهد افزایش مشکلات روانی مانند فرسودگی شغلی (افسردگی ناشی از کار سخت) است و از سال 2010، دلیل اصلی آن بازنشستگی زودهنگام بسیاری از افراد بوده است. محققان MedUni وین و مرکز بهداشت و پیشگیری از آژانس بیمه درمانی نشان داده اند که فرسودگی شغلی را می توان با استفاده از یک آزمایش ساده بزاق شناسایی کرد. هورمون کورتیزول مارکر مورد استفاده برای این آزمایش است. کورتیزول در واقع یک هورمون ضد استرس است که متابولیسم پروتئین ها را متوقف می کند و ترکیبات غنی از انرژی را برای بدن انسان فراهم می کند. اثر ماندگاری آن بر سیستم ایمنی بدن نیز برای جلوگیری از واکنش بیش از حد و سرکوب التهاب استفاده می شود. کورتیزول عمدتا در صبح زود به هنگام بیداری تولید می شود تا گردش خون افزایش یابد. در افراد سالم، سطح کورتیزول بعداً در طول روز از بین می رود تا زمانی که عملاً اندازه گیری ها هیچ کورتیزولی را در عصر نشان نمی دهند. این برای افرادی که تحت استرس ثابتی قرار دارند بسیار متفاوت است به صورتی که در این افراد بدن کورتیزول را برای مدت طولانی تری به منظور مقابله با استرس در محدوده قابل اندازه گیری نگه می دارد و اگر این استرس پس از آن “مزمن” شود، سطوح کورتیزول بدن به صورت الگوی روزانه غیر طبیعی ای بالا می ماند.
سه محقق اصلی، هلماث، هاسلاچر و الکساندر پیلگر از بخش تشخیص آزمایشگاهی پزشکی شیمی (KILM) از MedUni وین و رابرت وینکر از کلینیک استرس در مرکز بهداشت و پیشگیری از KFA (آژانس بیمه درمانی) اکنون نشان داده اند که سطوح بالای کورتیزول را می توان با استفاده از یک نمونه بزاق تشخیص داد چه این آزمایش در ظهر یا بعد از ظهر انجام شود بدین ترتیب خطر بروز فرسودگی شغلی اندازه گیری می شود.
این مطالعه استرس های مرتبط با کار و میزان کورتیزول بیماران مبتلا به فرسودگی شغلی را با کارکنان سالم در مقایسه کرده است. “یافته ها نشان می دهند افرادی که به دلیل داشتن سطح بالایی از استرس مرتبط با کار دارند و این افراد با استفاده از روش های روانشناختی شناخته شده اند، در این افراد میزان کورتیزول در ظهر و بعد از ظهر نیز بالاتر بود. این به این معنی است که ما می توانیم از این نشانگرها به صورت پیشگیرانه ای برای شناسایی افرادی که در معرض خطر ابتلا به افسردگی فرسودگی شغلی قرار دارند استفاده کنیم. ”
به گفته محققان، در مقایسه با نمونه های پیشین که نمونه های بزاق در اوایل صبح بودند به صورتیکه سه بار نمونه گیری پس از بیدار شدن در فواصل پانزده دقیقه ای گرفته شد، نمونه های بزاق در اواسط روز و عصر نتایج بسیار بهتر و قابل اطمینان تری ارائه دادند: “اطلاعات فعلی ما نشان می دهد که افراد در خطر بروز فرسودگی شغلی می توانند از یک نمونه گیری بزاق با دقت تقریبا 100٪ شناسایی شوند، در حالی که نمونه برداری در چند روز در صبح زود طیف وسیعی از تغییرات را نشان می دهند. در حال حاضر تجزیه و تحلیل قابل اطمینان نمونه ها تنها چهار ساعت پس از نمونه گیری ممکن است و این روش حتی نتایج بهتری را نسبت به تجزیه و تحلیل پارامترهای خونی مرتبط با استرس ارائه می دهند. “ما از این نتایج برای پیشرفت تلاش هایمان برای جلوگیری از بیماری های مرتبط با استرس و با همکاری کلینیک استرس مرکز بهداشت و پیشگیری KFA استفاده خواهیم کرد.