آیا تا به حال به ماهیت مرموز و مبهم رهبری فکر کرده اید؟ دینامیک رهبری یک گروه می تواند از فردی به فرد دیگر بسیار متفاوت باشد. در حالی که چندین عنصر شامل ویژگی های شخصیتی، هوش هیجانی و عوامل موقعیتی به رهبری موثر کمک می کنند، شواهد در حال ظهور نشان می دهد که انتقال دهنده های عصبی، پیام رسان های شیمیایی مغز، نیز تأثیرگذار هستند.
انتقال دهنده های عصبی، عوامل محوری که ارتباطات بین سلولی را در مغز تسهیل می کنند، بر مجموعه ای از فرآیندهای شناختی و احساسی تأثیر می گذارند. این مقاله عمیقاً به تعامل بین انتقالدهندههای عصبی و رهبری میپردازد، انتقالدهندههای عصبی خاص دخیل در نگرشها و رفتارهای رهبری را آشکار میکند، و پیامدهای این یافتهها را بر رهبری کارآمد آشکار میکند.
در میان انبوه تحقیقاتی که در مورد انتقالدهندههای عصبی و رهبری کاوش میکنند، یکی از برجستهترین افرا: دکتر پل زک، اقتصاددان عصبی برجسته و استاد دانشگاه فارغالتحصیل کلرمونت است. کار پیشگامانه زک ارتباط بین اکسی توسین و اعتماد به رهبری را آشکار کرده است و ارتباط متقابل انتقال دهنده های عصبی مختلف با رفتارهای رهبری را روشن می کند.
چه رهبر با تجربه ای باشید و چه آرزوی تبدیل شدن به آن را دارید، کاوش در زیربناهای عصبی شیمیایی رهبری بینش های ارزشمندی را ارائه می دهد. چنین دانشی درک نقاط قوت و ضعف و نحوه الهام بخشیدن و ایجاد انگیزه در دیگران را تقویت می کند.
اکنون بیایید حوزههای پویایی رهبری در نوروبیولوژی و چگونگی تأثیر انتقالدهندههای عصبی بر مغز و فرآیندهای تصمیمگیری را بررسی کنیم.
در اینجا رایج ترین انتقال دهنده های عصبی که بر رهبری تأثیر می گذارند آورده شده است:
بنابراین چگونه آنها بر روی مغز و فرآیند تصمیم گیری شما تأثیر می گذارند؟
دوپامین: انتقال دهنده عصبی جهانی “احساس خوب”.
یک انتقال دهنده عصبی خاص در خط مقدم قرار دارد که با پاداش، انگیزه و تجربه لذت مرتبط است. این انتقال دهنده عصبی نقشی محوری در رفتار هدفمند و پیگیری بی وقفه پاداش ایفا می کند که جزء ضروری رهبری موثر را تشکیل می دهد. رهبرانی که توانایی برانگیختن الهام و انگیزه را در پیروان خود دارند، ممکن است با درگیر کردن ماهرانه سیستم پاداش دوپامین در مغزشان به این امر دست یابند (چپمن، 2011).
سروتونین: انتقال دهنده عصبی “مودی و بدخلق”.
تحقیقات چاوز و همکاران (2021) نشان داده است که سطوح پایین سروتونین با کاهش رفتار اجتماعی و افزایش پرخاشگری مرتبط است، در حالی که سطوح بالا با افزایش رفتار اجتماعی و انسجام اجتماعی مرتبط است. این یافته ها نشان می دهد که سروتونین نقش مهمی در تنظیم خلق و خو و رفتار اجتماعی ایفا می کند و ممکن است برای رهبری موثر ضروری باشد.
علاوه بر این، مطالعهای توسط Yöney، H. (2001) نشان داد که رهبرانی که امتیاز بالایی در همدلی کسب کردهاند سطوح بالاتری از فعالیت سروتونین در مغزشان دارند، که نشان میدهد سروتونین ممکن است با ویژگیهای ضروری رهبری مانند همدلی و توانایی درک دیگران مرتبط باشد.
نوراپی نفرین: عامل تمرکز و استرس
نوراپی نفرین در پاسخ به استرس بدن بسیار مهم است و ارتباط نزدیکی با توجه، تمرکز و برانگیختگی دارد. این انتقال دهنده عصبی واکنش جنگ یا گریز را تنظیم می کند، که به سرعت در سناریوهای فشار بالا که اغلب رهبران با آن مواجه می شوند، فعال می شود. رهبرانی که در میان موقعیتهای استرسزا، رفتاری متشکل و متمرکز دارند، بهطور مؤثری سیستم نوراپی نفرین را در مغز خود درگیر میکنند که منجر به افزایش عملکرد میشود.
یک کتاب جامع توسط Starcke & Brand، M. (2012) یک همبستگی مثبت بین سطوح بالای نوراپی نفرین و بهبود تصمیم گیری در شرایط استرس زا را نشان می دهد. این نکته اهمیت درک نقش نوراپی نفرین در رهبری را برجسته می کند، زیرا پیامدهایی برای اثربخشی رهبری دارد.
اکسی توسین: راز اعتماد و دوست داشتن
تحقیقات گسترده، نقش محوری اکسی توسین را در تسهیل پیوند اجتماعی، پرورش دلبستگی و پرورش اعتماد، همدلی و همکاری روشن کرده است (زک، کورزبان و ماتزنر، 2004). مطالعات انجام شده توسط زاک تأثیر عمیق سطح اکسی توسین را روشن کرده است. سطوح بالای اکسی توسین با افزایش اعتماد و سخاوت در تصمیم گیری اقتصادی و تقویت عملکرد و بهره وری تیم مرتبط است. در رهبری، فعال کردن ماهرانه سیستم اکسی توسین باعث تقویت روابط قوی با پیروان و ایجاد روحیه اتحاد و همکاری می شود. از آنجایی که کارمندان بیشترین فرسودگی شغلی و استرس را گزارش میکنند، اعتماد به روابط در تیمها مهمتر از همیشه است. زک در مقاله سال 2017 خود در هاروارد بیزینس ریویو گزارش داد که رهبران در محیط های کاری با اعتماد بالا بریا درخواست کمک از همکاران احساس امنیت می کنند برخلاف محیط هایی که فقط به افراد گفته می شود که چه کارهایی را باید انجام دهند، که تحقیقات او نشان داد که این عمل باعث تحریک تولید اکسی توسین در دیگران، افزایش اعتماد و افزایش مشارکت آنها می شود. او همچنین دریافت که در مقایسه با افراد در شرکتهای کماعتماد، افراد در شرکتهای با اعتماد بالا : 74 درصد استرس کمتر، 106 درصد انرژی بیشتر در محل کار، 50 درصد بهرهوری بالاتر، 76 درصد مشارکت بیشتر، 29 درصد رضایت بیشتر از زندگیشان. و 40 درصد فرسودگی کمتر را گزارش می دهند.
گابا: مشاور شما در مواقع خطر
گاما آمینوبوتیریک اسید (GABA) یک انتقال دهنده عصبی است که نقش مهمی در سیستم مهاری مغز ایفا می کند. به عنوان یک آرام بخش طبیعی عمل می کند، اضطراب و استرس را کاهش می دهد و با رفتارهای تصمیم گیری و ریسک پذیری مرتبط است. مطالعهای که توسط محققان دانشگاه کالیفرنیا، ایروین انجام شد، نشان داد که افرادی که سطح GABA بالایی در قشر پیشانی مغز دارند، بهتر میتوانند پاسخهای احساسی خود را کنترل کنند و تحت فشار تصمیمات منطقی بگیرند.
این نشان می دهد که رهبرانی که می توانند سیستم GABA خود را فعال کنند ممکن است در تصمیم گیری های استراتژیک در موقعیت های پر استرس مزیت داشته باشند. دکتر Antoine Bechara، استاد روانشناسی در دانشگاه کالیفرنیای جنوبی، همچنین دریافته است که GABA در تصمیم گیری نقش دارد و ممکن است در تنظیم رفتار تکانشی نقش داشته باشد. بنابراین، رهبرانی که می توانند تصمیمات استراتژیک بگیرند و در عین حال انگیزه های خود را کنترل کنند، ممکن است سیستم GABA خود را فعال کنند.
یک دنیای کامل در درون هر تصمیم
در حالی که بسیاری از عوامل به رهبری موثر کمک می کنند، نقش انتقال دهنده های عصبی باید مورد توجه قرار گیرد. دوپامین، سروتونین، نوراپی نفرین، اکسی توسین و گابا تنها تعدادی از انتقال دهنده های عصبی هستند که در رهبری نقش دارند. این انتقال دهنده های عصبی رفتارها و نگرش های رهبری را از طریق الهام بخشیدن و ایجاد انگیزه در همکاران، ایجاد روابط قوی و قابل اعتماد و تصمیم گیری منطقی تحت فشار شکل می دهند.
در حالی که برای درک کامل رابطه بین انتقال دهنده های عصبی و رهبری به تحقیقات بیشتری نیاز است، این زمینه نوظهور فرصت های هیجان انگیزی را برای بهبود درک ما از رهبری موثر و توسعه استراتژی های جدید ارائه می دهد. چه خودتان یک رهبر باشید یا صرفاً به علم رهبری علاقه مند باشید، واضح است که انتقال دهنده های عصبی نقشی حیاتی در این زمینه پیچیده و پویا دارند.