RehaCom یک سیستم نرم افزاری جامع و پیشرفته برای توانبخشی شناختی به کمک رایانه است. این ابزار عملی، به درمانگر در توانبخشی شناختی اختلالات کمک می کند که بر جنبه های خاصی از توجه، تمرکز، حافظه، ادراک، فعالیت های روزمره زندگی و بسیاری موارد دیگر تأثیر می گذارد.
با حل تکالیف، فرآیندهای مغز فعال می شوند و عملکردهای مهم مغز بهبود یافته یا بازیابی می شوند. آموزش موفق به این معنی است که کاربر بهتر می تواند با چالش های زندگی روزمره کنار بیاید. RehaCom را می توان حتی در مرحله بسیار حاد آسیب استفاده کرد – و در تمام مراحل بهبودی مرتبط باقی می ماند. ماژول های آموزشی را می توان به راحتی بر اساس ارزیابی شناختی یا با استفاده از تعداد روزافزون ماژول های غربالگری انتخاب کرد.
آموزش به زبان مادری- این نرم افزار حدود 30 ماژول دارد و به 27 زبان دیگر نیز موجود است، بنابراین بیماران می توانند با زبان مادری خود کار کنند. این نرم افزار به صورت خودکار تطبیق پذیر است، بنابراین سطح دشواری بسته به عملکرد بیمار افزایش و کاهش می یابد. پس از یک دوره درمان در داخل یک مرکز، بیمار همچنین می تواند در خانه، از طریق اینترنت، با استفاده از گزینه آموزشی تحت نظارت از راه دور RehaCom تحت نظارت باشد.
سیستم RehaCom توسط عصب شناسان و برای آن ها توسعه یافته است. هر ماژول برای آموزش یک کاستی خاص طراحی شده است. طراحی ممکن است ساده به نظر برسد اما این عمدی است. هر محرک اضافی و بی اهمیت ممکن است بر عملکرد مراجع تأثیر بگذارد. هیچ محرک ناگهانی یا منفی وجود ندارد که بتواند بیمار را ناراحت کند یا بترساند. این بهترین شانس را برای موفقیت به بیمار می دهد. این یک سیستم پرورشی و حمایتی است. هر ماژول از سطح 1 شروع می شود که می تواند حتی در حادترین مراحل بازیابی مورد استفاده قرار گیرد. ماژول ها می توانند تا 50 سطح پیشرفت کنند و تا پایان بازیابی چالش برانگیز باشند. هر ماژول از طریق مجموعه پارامترهای خاص خود قابل تطبیق است که به شما کنترل باورنکردنی می دهد.
Attention Training
اختلالات توجه هم در بیماران با مشکلات نورولوژیکی و هم در بیماران روانپزشکی بسیار شایع است و همه زمینه های زندگی را تحت تاثیر قرار می دهد. در حالی که در زندگی روزمره از یک مفهوم یکنواخت به عنوان “توجه” صحبت می شود، علم بین کارکردهای فرعی مختلفی مانند هوشیاری، توجه پایدار و توجه انتخابی تمایز قائل می شود. بسته به بیماری یا محل آسیب در مغز، عملکردهای مختلف توجه می تواند مختل شده و نیاز به آموزش خاصی داشته باشد.
تمرین ها:
Two-Dimensional Operations (VRO1)
Attention and Concentration (AUFM)
Visuo-Constructional Ability (KONS)
Memory Training
اختلال حافظه، هم بعد از آسیب مغزی و هم بعد از بیماری روانپزشکی رخ می دهد. بین اشکال مختلف حافظه (مانند حافظه کاری، کوتاه مدت، بلند مدت) تمایزی وجود دارد. در بیشتر موارد، جذب و ذخیره دائمی اطلاعات جدید مختل می شود، در حالی که بازیابی اطلاعات ذخیره شده از قبل حفظ می شود. برای بیماران مبتلا، کمبود حافظه اغلب عواقب جدی دارد. این موارد را می توان با آموزش کاهش داد، اما مهمتر از همه آموزش راهبردهای جبرانی می باشد.
تمرین ها:
Memory Strategy Training (LEST)
Executive Functions Training
کارکردهای اجرایی یک اصطلاح جمعی برای فرآیندهای ذهنی مرتبه بالاتر مختلف مرتبط با برنامه ریزی اقدام یا رفتار هدف مدار است. بیمارانی که در کارکردهای اجرایی نارسایی دارند، در برنامه ریزی و پایبندی به قوانین مشکل دارند، اغلب درک کمی از هنجارهای اجتماعی دارند و در سرکوب رفتارهای نامطلوب مشکل دارند. عملکردهای اجرایی ارتباط نزدیکی با لوب پیشانی دارند. بیماریهای عصبی یا آسیبهای لوب پیشانی و همچنین بیماریهای روانپزشکی (مانند اسکیزوفرنی) در این ناحیه ناهنجاریهایی را نشان میدهند.
تمرین ها:
Visual Field Training
از کار افتادن و نقص میدان بینایی، عوارض جانبی مکرر پس از سکته مغزی یا آسیب مغزی هیپوکسیک است. اطلاعات بصری از چشم از طریق عصب بینایی و از طریق تشعشعات بینایی به لوب اکسیپیتال برای پردازش منتقل می شود. اگر این مجاری عصبی آسیب ببینند، اطلاعات بصری مورد نیاز دیگر به آنجا نمی رسد و قابل پردازش نیست – و در نتیجه میدان بینایی از بین می رود. افراد مبتلا، مشکلات خاصی در خواندن و جهت گیری بصری دارند. آموزش هدفمند می تواند اثرات آن را در زندگی روزمره به میزان قابل توجهی کاهش دهد.
تمرین ها:
Visuo-Motor abilities
حرکت انسان بر اساس هماهنگی سیستم های مختلف حرکتی، بینایی و حس عمقی است. در بسیاری از فعالیتهای روزمره مانند استفاده از کارد و چنگال یا ابزار، هماهنگی دقیق چشمها، سر و دستها ضروری است. در طول فعالیت حرکتی، کنترل بصری نقش اساسی ایفا می کند – به ویژه در مرحله یادگیری دنباله های حرکتی. آسیب مغزی به ناحیه حرکتی یا حسی، بلکه به سیستم فضایی یا بینایی نیز میتواند منجر به مشکلات جدی در عملکرد بینایی-حرکتی شود.
تمرین:
Visuo-Motor Coordination (WISO)
RehaCom چه ماژول های غربالگری را ارائه می دهد؟
ماژولهای غربالگری RehaCom برای کمک به درمانگران در انتخاب ماژولهای آموزشی برای بهترین استفاده با مراجعان خود ایجاد شدند. RehaCom یک ابزار درمانی است، بنابراین غربالگریها به منظور جایگزینی تشخیص جامع نیستند، بلکه درمانگر را به تجویز مؤثرترین ماژول بر اساس هر گونه انحراف از هنجارها راهنمایی میکنند. نتایج غربالگری ها به صورت گرافیکی در امتداد نمودار میله ای نمایش داده می شود که نتایج مراجع شما را در کنار هنجارهای همسان قدیمی نشان می دهد. همچنین میتوانید جزئیات کار را عمیقتر کنید – اگرچه انجام این کار ضروری نیست. اگر غربالگری کاستی را شناسایی کرده باشد، RehaCom یک ماژول آموزشی را برای شروع توصیه می کند. غربالگری را می توان هر چند هفته یک بار برای اندازه گیری پیشرفت و تنظیم نسخه در صورت لزوم انجام داد.
ماژول های غربالگری
Alertness (ALET)
در این ماژول هوشیاری تونیک، هوشیاری فازیک و هوشیاری ذاتی اندازه گیری می شود. مرحله اول آزمایش اندازه گیری زمان پاسخگویی است در حالی که کاربر باید به محض اینکه یک مربع کاملاً پر روی صفحه ظاهر می شود دکمه ای را فشار دهد. در مرحله دوم، زمان پاسخ به همان محرک بصری اندازه گیری می شود در حالی که صدای سیگنال قبل از ظاهر شدن مربع شنیده می شود. مراجع باید منتظر بماند تا مربع روی صفحه نمایش داده شود تا دکمه را فشار دهد و به صدا واکنشی نشان ندهد
Selective Attention (GONT)
این غربالگری توانایی واکنش سریع به محرکهای خاص و مهار واکنشها به سایر محرکها را اندازهگیری میکند (پارادایم Go-Nogo). در زندگی روزمره، سرکوب واکنش ها به نفع رفتار کنترل شده درونی ضروری است. میانگین زمان واکنش و خطاها ثبت می شود.
Campimetry (KAMP)
میدان دید را می توان با دوچشمی یا تک چشمی با استفاده از کمپیمتری غربالگری بررسی کرد. بر خلاف پریمتری سه بعدی، کمپیمتری دو بعدی است. در آزمایش، محرک ها در فواصل تصادفی در موقعیت های مختلف روی صفحه ظاهر می شوند. در حالی که کاربر نگاه خود را روی یک نقطه مرکزی روی صفحه ثابت نگه می دارد، باید این محرک ها را درک کرده و در سریع ترین زمان ممکن با دکمه پاسخ آنها را تأیید کند. برای کنترل تثبیت، نقطه ثابت رنگ یا شکل خود را در فواصل نامنظم تغییر می دهد. تغییر رنگ نیز باید در اسرع وقت با کلید پاسخ تایید شود. قبل از انجام تست، می توان پارامترهایی مانند اندازه صفحه نمایش، فاصله چشم تا صفحه نمایش، اندازه ماتریس اندازه گیری و همچنین چشم مورد آزمایش را تنظیم کرد.
Divided Attention (GEAT)
در این ماژول کاربر باید یک تکلیف دیداری و شنیداری را به طور همزمان حل کند. یک آزمایش شامل 80 محرک بینایی با حدود 15 درصد محرک های مرتبط و همچنین 160 محرک شنیداری با تقریباً 10 درصد محرک های مرتبط است. برای محرک دیداری و شنیداری، فرد باید همان دکمه را روی صفحه کلید فشار دهد. هر دو تکلیف همزمان شروع می شوند.
Working Memory (PUME)
در این ماژول، دامنه حافظه دیداری – فضایی و عملکرد حافظه دیداری – فضایی مشخص خواهد شد. همچنین برای آزمایش یادگیری ضمنی حافظه دیداری و حافظه فعال استفاده می شود.
Spatial Numbers Search (NUQU)
در این ماژول عملکرد شناختی پایه و توجه انتخابی مورد آزمایش قرار می گیرد. علاوه بر این، از این آزمایش می توان برای غربالگری غفلت بصری استفاده کرد. عملکرد شناختی پایه در پیشینه با سرعت ادراکی مرتبط است. منظور از توجه انتخابی، توانایی روی آوردن به محرک مربوط و نادیده گرفتن محرک های نامربوط، در یک دوره زمانی کوتاه است. این کار از تست معروف “Digits-Connection-Test” که توسط Oswald و Roth در سال 1987 توسعه یافته است، استنتاج شده است.
Memory For Words (WOMT)
این غربالگری توانایی مراجع در به خاطر سپردن و تشخیص کلمات را می سنجد. اولاً، به کاربر دو کلمه به طور همزمان نشان داده می شود و باید مشخص کند که آیا کلمات متفاوت هستند یا یکسان. در مرحله دوم، هر بار یک کلمه روی صفحه نمایش داده می شود فرد باید مشخص کند که آیا این اولین بار است که کلمه ظاهر می شود یا اینکه قبلاً ظاهر شده است. این ماژول از مراجع می خواهد که از حافظه بلند مدت و روش های تشخیص خود برای تکمیل موفقیت آمیز استفاده کند.
Logical Reasoning (LOGT)
این غربالگری توانایی مراجع برای تکمیل یک توالی را اندازه گیری می کند. بررسی میکند که آیا فرد میتواند بینظمیها را شناسایی کند و میتواند منطقی نتیجه گیری کند. از محرک های بصری مشابه تست های هوش استفاده شده توسط ویس، کتل، هورن استورم و ملچرز استفاده شده است. یک دنباله بصری از چهار بلوک روی صفحه نمایش داده می شود. آنها باید با انتخاب یک بلوک پنجم از گزینه های موجود، دنباله را به درستی تکمیل کنند. این غربالگری بخش مهمی از تشخیص عملکرد اجرایی است.
Visual Field (VITE)
این غربالگری میدان بینایی و دقت تثبیت مشتری را اندازه گیری می کند. در بسیاری از بیمارستان ها، کلینیک ها و مراکز سرپایی، ارزیابی میدان بینایی مشکل است. این ماژول ابزار دقیقی را در اختیار آنها قرار می دهد. از مراجع خواسته می شود تا روی دایره ای در مرکز صفحه تمرکز کند. و زمانی که می بیند که دایره در حال رنگی شدن است باید اشاره کند. او همچنین باید نشان دهد که چه زمانی یک خط از این دایره با دایره دیگری در انتهای آن ظاهر می شود. اگر در انتهای خط دایره ای وجود نداشته باشد، او نباید واکنش نشان دهد. نتایج را می توان به عنوان یک نقشه میدان بصری چاپ کرد.