دکتر سیدنی زنتال اشاره می کند که وقتی کودکان مبتلا به ADHD خسته می شوند، تلاش آنها برای حفظ توجه بیشتر می شود. او متوجه شد که وقتی کودکان مبتلا به ADHD در حین انجام کار اصلی، یک کار بیاهمیت (مثلاً doodle کردن: کشیدن خط ها، شکل ها، یا طرح ها هنگام تفکر بدون اینکه بدانید چه کاری می کنید) انجام میدهند، بهتر روی کار اصلی تمرکز میکنند. علاوه بر این، طراحی آزاد ممکن است حافظه را نیز بهبود بخشد (آندراد، 2010)، که ممکن است برای کودکان ADHD که نقایصی در حافظه فعال دارند، مفید باشد.
مزایای Doodling
تصور می شود که سطوح غیر طبیعی یک ماده شیمیایی در مغز به نام دوپامین به علائم ADHD کمک می کند. کنش دوپامین در مغز می تواند بر توجه تأثیر بگذارد و در رفتارهای تازگی طلبی نقش دارد. مطالعات تصویربرداری مغز نشان می دهد که مناطق غنی از دوپامین مغز، مانند قشر پیشانی، تحت تأثیر ADHD قرار دارند.
طراحی آزاد (doodling) شامل حرکت فیزیکی دست ها برای ایجاد طرح روی کاغذ است. چندین مطالعه نشان دادهاند که فعالیت بدنی، حتی حرکات کوچک مانند طراحی آزاد، میتواند تمرکز را در کودکان مبتلا به ADHD با تأثیر بر سطوح دوپامین در نواحی خاص مغز، شبیه به داروهای محرک، افزایش دهد.
شبکه حالت پیشفرض (DMN) مناطقی از مغز (از جمله آنهایی که درگیر ADHD و حافظه است) هستند که وقتی مغز درگیر کاری نیست فعال می باشند. DMN در افراد مبتلا به ADHD فعال تر است و ادامه کار و تمرکز را برای آنها دشوار می کند. ادوارد هالوول، یکی از نویسندگان ADHD2.0 ، تمرینات کششی، بلند شدن برای یک لیوان آب یا تمرینات تنفسی را برای آرام کردن DMN و تبدیل مغز به شبکه مثبت وظیفه متقابل (TPN) توصیه می کند، که وقتی مغز شما متمرکز است فعال است. Doodling ممکن است فعالیت دیگری باشد که می تواند مغز را از DMN به TPN در کودکان مبتلا به ADHD تغییر دهد. در واقع، doodling ممکن است با کاهش رویاپردازی، حالتی که به DMN نسبت داده می شود، توجه را افزایش دهد (Schott, 2011).
هنر درمانی برای ADHD
خلاقیت اغلب به عنوان تفکر اصیل و خارج از چارچوب و توانایی ترکیب ایده های نامرتبط برای یک راه حل منحصر به فرد برای یک مشکل تعریف می شود. افراد مبتلا به بیش فعالی، خلاق، تخیلی و ماهر در حل مسائل هستند که آنها را در موسیقی، هنر یا بازی های رایانه ای بهتر می کند. هنر درمانی به افراد مبتلا به بیش فعالی اجازه می دهد تا خلاقیت خود را بیان کنند و در عین حال مهارت های حل مسئله، افزایش دامنه توجه و تقویت حافظه کاری را تقویت کنند. نکته مهم این است که هنر درمانی همچنین به کودکان مبتلا به ADHD اجازه می دهد تا روی هیجانات خود کار کنند و عزت نفس خود را تقویت کنند.
خلق هنر، مراکز پاداش را در مغز فعال می کند. در مطالعه ای که توسط Kaimal و همکاران انجام شد (2017) دریافتند رنگآمیزی و طراحی آزاد، قشر جلوی مغز، ناحیه مغز غنی از دوپامین را که در ADHD تحت تأثیر قرار میگیرد، فعال میکند، که نشاندهنده تأثیر مثبت هنر بر شرکتکنندگان در مطالعه است. علاوه بر این، خلق هنر میتواند سطح کورتیزول، هورمونی که در پاسخهای استرس نقش دارد را نیز کاهش دهد.
بنابراین، اگرچه ممکن است به نظر برسد که کودکان دارای ADHD هنگام طراحی آزاد فاصله میگیرند، اما در واقع توجه دارند، عملکرد حافظه را افزایش میدهند و آرام میمانند و در عین حال خلاقیت خود را ابراز میکنند.