ستاد چگونه از انتشار کتاب در حوزه علوم شناختی حمایت می کند؟
(توجه: این مصاحبه در زمستان 1399 انجام شده است)
ستاد علوم شناختی چه حمایتهایی درحوزه انتشار کتاب انجام میدهد؟
در ستاد آییننامهای تدوین شده است که در بحث حمایت از نشر کتاب به دو صورت عمل میکند:
حمایت اولیه و حمایت ثانویه
در حمایت ثانویه کتاب مورد نظر قبلاً چاپ شده است و ستاد در جریان انتشار آن قرار نداشته است با این حال اگر کتابی از سوی کانون مترجمان یا مولفان به ستاد ارجاع شود، مورد داوری قرار میگیرد تا مرتبط بودن آن در حوزه علوم شناختی بررسی شود. در صورت تأیید داوران 50 تا 300 جلد از کتاب مورد نظر خریداری میشود. تعداد کتابهای خریداری شده به محتوای کتاب و اینکه چه تعداد کتاب با موضوع مشترک در بازار موجود است، بستگی دارد.
در خصوص حمایت اولیه نیز روند کار به این صورت است که از سایتهای انگلیسی کتابهایی که طی یکی دو سال اخیر منتشر شده است را شناسایی میکنیم. معمولاً کتابهایی را انتخاب میکنیم که کمتر کسی به حوزه آن ورود کرده است. در انتخاب کتابها به رزومه نویسنده، انتشارات مربوطه و میزان تخصصی بودن کتاب و اینکه چقدر میتواند مرجع باشد، توجه میکنیم. بعضاً پیش میآید که 100 کتاب خریداری میشود، اما در کارگروه نشر تنها تعدادی از کتابها بعد از داوری برای انتشار انتخاب میشوند. بعد از انتخاب کتابها باید مترجم آن را تعیین کنیم. در این فرآیند از اساتید علوم شناختی مشورت گرفته میشود. کتاب مورد نظر به چند مترجم مختلف برای ترجمه سپرده میشود تا نمونه کار آنها مورد بررسی قرار گیرد. فردی که نمونه ترجمه آن تأیید شد به عنوان مترجم کتاب انتخاب میشود. مبلغ پرداختی به مترجم هم به چند فاکتور مهم بستگی دارد. مترجمی که انتخاب شده دارای چه رزومهای است و یا اینکه کتاب مورد نظر قرار است به صورت ترجمه باشد یا تألیف. در نهایت یک رقم پایه برای هر صفحهی استاندار کتاب که شامل 300 کلمه است در نظر گرفته میشود، بعد از طی این فرآیند با مترجم قرارداد منعقد و ناشر کتاب مشخص میگردد و در مورد اینکه کتاب به صورت چاپی باشد یا الکترونیک تصمیم گرفته میشود.
آمار دقیقی از کتابهای مورد حمایت قرار گرفته ستاد در این سالها وجود دارد؟
به صورت کلی حدود 150 کتاب توسط ستاد مورد حمایت قرار گرفته است که 40 مورد از آن حمایت اولیه بوده است.
ارتباط شما با ناشران حوزه ترویج علم به چه صورت است؟ انتشاراتی مانند مازیار که در حوزه علوم شناختی پیشرو است.
ستاد از همکاری با این انتشارات استقبال میکند و از آنهای خواستهایم تا مترجمهای توانا و کتابهای جدید خود را به ما معرفی کنند، با این همه ما به صورت موردی با این دست از انتشارات در ارتباط هستیم که دلیل آن هم محدودیتهایی است که در ایجاد فراخوان داریم. البته در سال 97 در یکی از هفتههای آگاهی از مغز نشست تخصصی سه جانبهای میان ستاد، کتابخانهی ملی و خانه کتاب برگزار کردیم که به گواه ناشران و مترجمان یکی از بهترین نشستهای چند سال اخیر بود. در این نشست ارتباطات خوبی میان ستاد، ناشران و مترجمان برقرار شد؛ اما به هر صورت انتشاراتی از این دست انتظار حمایت ما در حوزههای تخصصی علوم شناختی را دارند که متاسفانه به دلیل محدودیتهایی که ما داریم این حمایتها امکانپذیر نیست. درواقع تنها حمایت ما از این ناشران میتواند خریداری کتاب و یا واگذاری یک کتاب برای انتشار باشد.
ستاد چه برنامههایی برای سال 1400 در حوزهی کتابخوانی و چالشهای کتابخوانی دارد؟
در ارتباط با چالش کتابخوانی نمونهی خوبی را در سال 99 برگزار کردیم که تجربه خوبی با دانشجویان بود، تمرکز اصلی ستاد در سال 1400 الکترونیکی کردن کتابها و تهیه خلاصهی کتابها به صورت پادکست است. البته تهیه پادکست را از سال 99 شروع و سه کتاب را آمادهی ارائه کردهایم. برنامههایی برای نقد کتاب به صورت لایو در اینستاگرام داریم. همینطور در سایت ستاد و یا اینستاگرام و تلگرام کتابهای جدیدی را بارگذاری خواهیم کرد تا به صورت رایگان در اختیار دانشجویان و علاقمندان به حوزه علوم شناختی قرار گیرد.
• تاکنون از 150 کتاب در حوزه علوم شناختی توسط ستاد توسعه علوم و فناوریهای شناختی حمایت شده است.
• تمرکز اصلی ستاد در سال 1400 الکترونیکی کردن کتابها و تهیه خلاصه کتابها در قالب پادکست است.
منبع: مجله مغز و شناخت، شماره 16، زمستان 1399