(توجه: این مصاحبه در زمستان 1399 انجام شده است)
در سالهای گذشته انجمن اعصاب با همکاری synapse مجری اصلی کمپین آگاهی از مغز بودند. برنامههای این دو گروه در سال 99 چه بود؟
شعار هفته آگاهی از مغزِ امسال «مغز خودت رو بشناس» بود و مانند هر سال در این هفته برنامههایی برای ارتقای سرمایه شناختی مردم با محوریت کودکان و سالمندان برگزار شد. یکی از این برنامهها وبینارهایی بود که با عنوان «آشنایی با دنیای شگفتانگیز مغز» اجرا شد که به دلیل آنلاین بودن این وبینارها شاهد حضور اساتید و متخصصهای برجسته کشور به عنوان مدرس و شرکتکننده در آن بودیم.
چه جامعه هدفی داشتید؟
این برنامه با محوریت کودکان و سالمندان و با رویکرد ارتقای مهارتهای شناختی این دو گروه سنی برگزار شد. در حوزه کودکان به موضوعاتی مانند چگونگی ازریابی رشد شناختی کودکان پرداخته شد و اینکه چطور میتوان در آموزش و پرورش آموزگاران را با مباحث شناختی آشنا کرد و البته بحثهای آموزش شناختی را به صورت آنلاین آموزش داد. همین طور در خصوص اختلالات عصبی و رشدی کودکان و نحوه مواجه والدین با این موضوع بحثهای مفیدی انجام گرفت.
در حوزه سالمندان هم گفتوگوهایی در خصوص اختلالات شناختی برگزار شد و این مباحث مطرح شد که چطور میتوانیم مهارتهای شناختی را در سالمندی حفظ کنیم و در صورتی که اختلالاتی مانند آلزایمر برای این گروه اتفاق افتاد، چه اقداماتی در این راستا انجام پذیرد.
برای ارتقای شناختی کودکان چه برنامههایی را در نظر داشتید؟
جلساتی به همین منظور با کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان و بنیاد ملی بازیهای رایانهای برگزار کردیم که متخصصین هر دو نهاد در خصوص بازیهای شناختی و اینکه این بازیها چطور میتواند به ارتقای شناختی کودکان کمک کند، راهکارهایی ارائه کردند.
چه محتواهای آموزشی برای این هفته در نظر گرفته بودید؟
ویدیوهایی در خصوص علوم شناختی تهیه کردیم و در آن تلاش کردیم تا مخاطبان با کلیدواژههای علوم شناختی آشنا شوند و اینکه تکنولوژیهای علوم شناختی چطور به بهبود کیفیت زندگی ما میتواند کمک کند. همچنین ویدیوهای کوتاهی در حوزه سالمندان تولید کردیم و در این ویدیوها به بحثهایی مانند اختلال حافظه و آلزایمر پرداختیم. اینکه آیا هر اختلال حافظهای را باید به حساب آلزایمر گذاشت یا این موضوع میتواند در اثر استرس، اضطراب و یا مشغله ایجاد شود. در بحث معرفی کتاب هم چالش «کتابخوان» را برگزار کردیم. کتابهای شاخصی که در حوزه علوم شناختی ترجمه و یا تألیف شده بود را به مخاطبان معرفی کردیم و در ادامه با تماسهای تصویری و یا تهیه ویدیو کلیپ از مترجمان تلاش کردیم تا فرهنگ کتابخوانی را ترویج کنیم.
هدف ما از تولید محتوای آموزشی در هفته آگاهی از مغز آشنایی مخاطبان با علوم شناختی و استفاده از این علم برای بهبود کیفیت زندگی بود.
در حوزه دانشآموزی چه برنامههایی را مد نظر داشته و اجرا کردید؟
آزمایشهای حوزه مغز و شناخت را در پردیس مغز من در باغ کتاب انجام دادیم. چندین آزمایش را در این خصوص ضبط و منتشر کردیم تا به این صورت کارایی و عملکرد علوم شناختی را در قالب این آزمایشها نمایش بدهیم.
در این آزمایش گروهی از دانشجویان رشته پزشکی و دانشآموزان حضور داشتند که با استفاده از نرمافزارهای حوزه شناختی حافظه دانشآموزان را ارزیابی کردیم. دانشآموزانی که اکثراً برگزیدگان مسابقات دانشآموزی حوزه مغز بودند. برای دانشجویان حوزه پزشکی هم آزمایش «هشیار و بیدار» را انجام دادیم تا مهارتهای شناختی آنها را در حوزه توجه و تمرکز بسنجیم.
بخش دیگر برنامه این هفته «مغز یادگیرنده» بود که در آن گفتوگویی داشتیم با برگزیدگان بخشهای دانشآموزی حوزه مغز. در این برنامه دانشآموزان کتابهایی را که برای مسابقه مطالعه کرده بودند، با زبان و ادبیات خودشان بازگو میکردند تا دریافت آنها از کتاب مورد سنجش قرار بگیرد.
در هفته آگاهی از مغز چندین آزمایش شناختی با حضور دانشآموزان و دانشجویان انجام شد و تواناییهای شناختی افراد دعوتشده به چالش کشیده شد.
منبع: مجله مغز و شناخت، شماره 16، زمستان 1399