مغز ما پیچیده ترین عضو بدن محسوب میشود که نه تنها عملکردهای اساسی بدن مانند تنفس و حرکت را تحت کنترل دارد بلکه کنترل کننده احساسات و رفتار ما نیز هست. برخلاف اهمیت مغز، افراد چیزهای کمی در مورد آن میدانند.
برخی حقایق موجود در مورد مغز در زیر آورده شده است.
۱. مغز همیشه فعال است.
مغز ما حتی به هنگام خواب نیز فعال است چرا که عملکرد آن در چنین شرایطی ما را زنده نگه می دارد. قسمتهای مختلف مغز وظایف متفاوتی را برعهده دارند. مغز ما از چهار جفت لب در هر سمت تشکیل شده است. لوب پیشانی، لوب گیجگاهی در زیر آن، لوب آهیانه و پس سری.لوب پیشانی باعث انسان بودن ماست و کنترل کننده عملکرد هایی است چون منطق، یادگیری، خلاقیت و توجه و عملکردهای حرکتی عضلات و حرکتی که باعث صحبت کردن میشوند.
حتی باعث میشود که ما خاطره ای بسازیم و یادبگیریم که چگونه احساسات و رفتار خود خود را کنترل کنیم.
لوب آهیانه باعث درک دیداری فضایی برای درک عمق و جهت یابی برای کمک به حرکت کردن است. و به طور کلی مجموعه ای از درک ها را باعث میشود از احساسی تا عددی.
لوب گیجگاهی برای درک اصوات و زبان و حافظه و پردازش کردن است. لوب پس سری برای درک دیداری است. وقتی نوری به چشم می رسد پیام آن به این ناحیه ارسال می شود و باعث میشود که ما تصویری را ببینیم.لوب ها خود به نواحی عملکردی ای ریزتری تقسیم می شوند. برای مثال لوب پیشانه خود دارای ناحیه ای به نام بروکا است که که برای درک کلی و تولید زبان برای صحبت کردن است.
دانشمندان با بررسی افزایش جریان خون موجود در نواحی مختلف متوجه میشوند کی و کدام ناحیه از مغز در حال فعالیت است. و این خود برای درک نسبت به عملکرد هر کدام از نواحی و انجام عمل های جراحی نیاز است.
۲. مغز مداوم در حال دریافت اطلاعات است.
این اطلاعات از دومسیر رد میشوند. مسیر حسی که وارد مغز میشود و مسیر حرکتی که از مغز خارج میشود. مغز ما همیشه این اطلاعات را دریافت میکند ولی اکثرا وارد بخش ناخودآگاه میشود مثلا ما مداوم در حال دریافت اطلاعاتی از موقعیت ماهیچه ها و مفاصل ما است ولی ما هیچ گاه متوجه آن نمیشویم مگر اینکه دچار ناراحتی در آن نواحی شویم.
ولی بیشتر اطلاعات مسیر حرکتی را چون خودآگاه هستند متوجه میشویم مانند حرکت دست و پا ولی در این بین حرکات تنفسی و حرکات موجود به هنگام حرکات دستگاه گوارش برای بلع را متوجه نمیشویم.
۳. مغز حدود ۲۰ درصد خون بدن را دریافت میکند.
مغز نیز مانند سایر اندام ها برای فعالیت خود نیاز به اکسیژن دارد. که حدود ۱۵ تا ۲۰ درصد بخون بدن را دریافت میکند و این میزان بسته به جنسیت، وزن، و سن افراد متفاوت است. مثلا در مردان حدود از حدود ۷۰ میلی لیتری که در هر طپش قلب به کل بدن پمپ میشود ۱۷ میلی لیتر آن به مغز میرسد. بیشتر قسمت چپ مغز در حملات مغزی آسیب میبیند پس افراد که راست دست هستند بیشتر عملکرد دست راست خود را بعد از آسیبهای مغزی، از دست میدهند.
۴. جراحی مغز دردناک نیست.
مدتی پیش فیلم عمل جراحی یک بیمار بسیار دیده شد. در این فیلم فرد بیمار در حالی در اتاق عمل و تحت جراحی مغز خود بود همزمان درحال نواختن ویولن بود. برخلاف افکار عمومی بسیاری از جراحی های مغز تا حدود بدون بیهوشی انجام میگیرد چرا که جراح نیاز دارد که مناطقی از مغز که مربوط به عملکردهای اساسی بدن هستند فعال بمانند تا جراح بداند کدام نواحی نباید آسیب ببینند و یا تحت جراحی باشند.این به این دلیل است که خود مغز فاقد حسگر های nocioceptor می باشد که دریافت کننده درد هستند. تنها بخشی از عمل جراحی دردناک است که مربوط به برش پوست، جمجمه و لایه مننژ است. پس بیماران میتوانند تحت بیهوشی عمومی یا منطقه ای قرار بگیرند.
۵. آسیب مغزی میتواند چیزی که ما هستیم را تغییر دهد.
نمونه مشهور این مطلب در مورد فردی به نام فینس گیج است که فردی مسئول و قوی در کار خود بود ولی بعد از تصادفی که برای آن اتفاق افتاد و میله ای از قسمت پیشانی وارد سرش شد زندگی و شخصیت آن تغییر کرد و بعد از تصادف رفتارهای بچگانه، بی ادبانه و عجولانه و بی پروا از خود نشان میداد و ثابت شد که در صورت آسیب به قسمت پیشانی احتمال تغییر شخصیت وجود دارد.یا مثلا با آسیب قسمت گیجگاهی ممکن است فرد تمام بینایی خود را کامل از دست ندهد و دچار کوربینایی شود که حالتی است که ممکن است قسمتی از بینایی خود را از دست دهند ولی بتوانند قسمتی از تصویر راتشخیص دهند یا اینکه بتوانند موانع را رد کنند و یا احساس ناشی از چیزی را که نمیبینند درک کنند. با این تعریف ما متوجه میشویم که بین نواحی مختلف مغز ارتباط وجود دارد و با وجود آسیب قسمت گیجگاهی همچنان بخش هایی از بینایی ممکن است وجود داشته باشد.باوجود اطلاعاتی که از مغز داریم، ولی همچنان باید خیلی بیشتر یادبگیریم.
برای کسب اطلاعات بیشتر، اینجا را کلیک کنید.