وقتی یک اندام سرکش میشود!
OLYMPUS DIGITAL CAMERA
برای لحظه‌ای تصور کنید که دست شما از کنترلتان خارج میشود و کاری را انجام میدهد که روحتان هم از آن بی‌خبر است!
در سندرم دست بیگانه انگار اندام فرد به میل خودش عمل می‌کند و خود فرد نسبت به انجام آن آگاهی ندارد. دست بیگانه ممکن است به سمت اشیا اطرافرفته آنها را دست کاری کند و حتی کار به جایی برسد که فرد برای کنترل این اندام که غالبا دست چپ اوست از دست دیگرش استفاده کند!
در واقع سندرم دست بیگانه را نوعی ناهماهنگی بین فکر و عمل دانست. در این شرایط تفاوت واضحی بین عملکرد دو دست مشاهده میشود به طوری که انگار اندام درگیر تبدیل به عضوی سرکش در بدن میشود و حتی فرد درگیر در بسیاری از موارد از عمل انجام شده توسط اندام ناآگاه است تا زمانی که این اندام کاری کند که توجه فرد معطوف اتفاقی شود که این اندام منجر به انجام آن شده است.
سندرم دست بیگانه چرا ایجاد میشود؟
این سندرم در میان افرادی که به علت عمل جراحی دو نیمکره مغزشان از هم جداشده است شایع‌تر است. نوعی عمل جراحی تحت عنوان کورپوس کالوزوتومی که دو نیمکره ی فرد برای کنترل موارد بسیار شدید تشنج از هم جدا میشود می‌تواند منجر به ایجاد سندروم دست بیگانه شود.در این افرادانگار دو اندام برخلاف همدیگر عمل می‌کنند و باهمدیگر مقابله می‌کنند. برای مثال دیده شده است که فرد حین سیگار کشیدن دست بیگانه اش مانع نزدیک کردن سیگار به سمت دهانش می‌شده است. یا فردی که می‌خواسته است پیراهنش را در بیاورد با کشمکش میان دو دستش مواجه می‌شده است!
از جمله علت‌های دیگری که می‌تواند منجر به ایجاد این سندرم شوند می‌توان به عفونت مغزی، تومور، آنوریسم‌های عروقی، و حتی میگرن نیز اشاره کرد. بیماری آلزایمر نیز با تحلیل قسمت‌هایی از لوب فرونتال و آهیانه‌ای می‌تواند این سندرم را ایجاد کند. شرایطی تحت عنوان دژنراسیون کورتیکوبازال نیز ازعلل مهم ایجاد کننده این سندرم می‌باشد. آسیب‌های عروقی خصوصا به شریان قدامی قشری که قسمت‌های داخلی لوب فرونتال و دوسوم جلویی کورپوسکالوزوم را مشروب می‌کند می‌تواند این سندرم را ایجاد کند.
در هنگام عملکرد اندام بیگانه چه اتفاقی درون مغز رخ میدهد؟
حرکت دست بیگانه بر اثر ناهمانگی قسمت حرکتی اولیه در لوب پیشانی و قسمت پیش‌حرکتی رخ میدهد.
مکانیسم های دیگری از جمله کاهش مهار از سمت نیمکره مقابل نیز برای ایجاد این سندروم نام برده شده است.
درمان سندرم دست بیگانه
تا به امروز درمانی قطعی برای این سندروم یافت نشده است اما درگیر کردن اندام سرکش مانند استفاده از یک ابزار و در دست گرفتن آن مفید واقع شده است حتی گاهی دیده شده است که فرد پس ازمدتی توانسته است کنترل این اندام را دوباره به دست بیاورد.
زمانی که یک شئ در اختیار اندام بیگانه قرار میگیرد تقریبا غیر ممکن است که آن را رها کرده و به سمت اشیا محیط اطراف هجوم ببرد.
سندروم دست بیگانه و سینما
Dr. Strangelove 1964
در فیلم سینمایی دکتر استرنجلاو 1964 اثر استنلی کوبریک شخصیت اصلی داستان که نام فیلم هم از اسم او اقتباس شده است سندرم دست بیگانهداشت. او دست خود را نمی‌توانست کنترل کند و سلام نظامی هیتلر سر می‌داد. این فیلم به قدری تاثیرگذار بوده است که نام دیگر این سندرم اسرنجلاو می‌باشد.
House md :both sides know episode
همچنین در سریال پزشکی دکتر هاپس نیز یکی از اپیزود‌ها به این سندرم جالب پرداخته است.
