یک تحقیق جدید نشان میدهد افراد سالمی که داروهای اختلال کمتوجهی-بیشفعالی مصرف میکنند افزایش قابل توجه انتقالدهنده عصبی گلوتامات را در بخشهای کلیدی مغزشان تجربه میکنند. و این افزایش گلوتامات با تغییراتی در احساسات مثبت مرتبط است.
این یافته که در ژورنال Neuropsychopharmacology چاپ شده است، نه تنها اطلاعاتی در مورد اینکه چگونه این داروها مغزهای سالم را تحت تأثیر میدهد ارائه میدهد، بلکه نشان میدهد ارتباطی کشف نشده بین گلوتامات و خلقوخوی وجود دارد.
تارا وایت، استادیار دانشگاه براون و نویسنده این مقاله میگوید: “این اولین بار است که افزایش گلوتامات مغزی در پاسخ به داروهای محرک اثبات شدهاست. این مسئله مهمی است چون گلوتامات انتقالدهنده عصبی اصلی مسئول تحریک در مغز است، و یادگیری و حافظه را تحت تأثیر قرار میدهد.”
نکتهی جالبتر اینکه، طبق گفته وایت، افزایش گلوتامات طول دورهی احساسات خوبی را که در پاسخ به دارو به وجود میآید، پیشبینی میکند.
وایت اضافه میکند: “اول اثر گلوتامات ظاهر میشود، و احساسات مثبت بعد از آن میآید. که این مسئله نشاندهنده یک ارتباط بین گلوتامات و حس مثبت است. من فکر میکنم چیزی که شاهد آن هستیم فقط تأثیر یک دارو نیست، بلکه این تحقیق به ما نشان میدهد که احساسات مثبت در انسان چطور کار میکنند.”
شکل فضایی گلوتامات
میلیونها کودک در سراسر دنیا برای درمان ADHD نسخه میگیرند. اما علاوه بر نسخه تجویزی، بازار سیاه پر رونقی در مورد این داروها وجود دارد، که افراد جوان برای افزایش تمرکز، مُود، و بهبود عملکرد در کار و مدرسه استفاده میکنند. هنوز اطلاعات کمی در مورد اثر این داروها بر مغزهای سالم در دسترس است.
در این تحقیق جدید، داوطلبان برای سلامت روانی و جسمی بررسی شدند و برای یافتن تراکم انتقال دهنده های عصبی در نواحی خاص مغزی، تحت MRI و طیفسنجی قرار گرفتند. وایت و تیمش میخواستند قشر سینگولیت قدامی را بررسی کنند، که به عنوان یک درگاه عمل میکند که شبکههای مغزی متعددی را که در احساسات، تصمیمگیری و رفتار دخیل اند، به هم متصل میکند.
آنها فهمیدند که دو داروی ADHD، شامل d-amphetamine و desoxyn به طور معنی داری مقدار کلی گلوتامات را در قشر سینگولیت قدامی در ناحیه right dorsal افزایش میدهند، حتی بعد از کنترل فاکتورهایی که ممکن است نتایج را تحت تأثیر قرار دهند، مانند حجم قشر خاکستری در این ناحیه. افزایش در گلوتامات مغز هم دوره و هم شدت احساسات مثبت را پیشبینی کرد، این امر با نمرهبندی شرکت کنندگان بررسی شد به این صورت که آنها بیان میکردند که آیا آنها دارو را دوست دارند یا بعد از مصرف آن high شدهاند؟
نویسنده یادآوری میکند که اگرچه این یک آزمایش کنترل شده به وسیله placebo بود، تحقیق فقط یک ارتباط بین گلوتامات و حس مثبت نشان میدهد و رابطه علیتی را مشخص نمیکند. تحقیقات بیشتری برای بررسی این رابطه لازم است.
گلوتامات فراوانترین انتقال دهنده عصبی در مغز است و نقشهای آن در یادگیری و حافظه اثبات شده است. ارتباط بالقوه بین خلق و خو و گلوتامات یافته جدیدی است.
تحقیق همچنین شواهدی از تفاوتهای جنسیتی در تأثیر دارو نشان داد. زنان در تحقیق نسبت به مردان افزایش گلوتامات بیشتری را تجربه کردند. زنان همچنین به صورت قویتری به desoxyn پاسخ دادند ( در مقایسه با d-amphetamine). این تفاوتهای جنسیتی در تأیید تحقیقات قبلی در جانوران است که در آنها نیز پاسخ به دارو در جنس مونث بیشتر مشاهده شد.
وایت و همکارانش دریافتند که افزایش گلوتامات ناشی از تغییر در آنزیم ها و پیشسازهای گلوتامات بود. به عبارتی، تغییری که محققان مشاهده کردند ناشی از گلوتامات های تازه ساخته شده بود نه به خاطر تغییر در بازجذب آن.
وایت و همکاران در پایان اظهار میکنند: “یافتههای کنونی برای اولین بار در انسان نشان میدهد که تغییرات گلوتامات ناشی از دارو با تجربه شخصی ِ علاقه به یک دارو یا high شدن بعد از مصرف دارو مرتبط است. ”
برای کسب اطلاعات بیشتر اینجا کلیک کنید.