خواب، سفر به دنیایی شگفت انگیز( بخش 2)

تاریخ انتشار: ژانویه 26, 2019

در یک خواب شب خوب، چهار تا پنج بار بین مراحل خواب در گردش هستیم. مراحل خواب از قرار زیر هستند:

مراحل 1 و 2:

زمانی که به خواب میرویم، مغز ما فعال می‌ماند و شروع به ویرایش کردن اطلاعات می‌کند؛ تصمیم می‌گیرد که چه اطلاعاتی باقی بمانند و چه اطلاعاتی پاک شوند. انتقال اولیه به مرحله 1 خواب، خیلی سریع اتفاق می‌افتد. بدن دوست ندارد در حالت بلاتکلیفی به سر ببرد، بدین معنی که ترجیح می‌دهد یا بیدار باشد و یا خواب.
دانشمندان مرحله 1 را پایان خواب کم عمق می‌نامند که شاید 5 دقیقه طول بکشد. سپس پیام‌های الکتریکی از عمق مغز وارد سطح (قشر) مغز که جایگاه زبان و آگاهی است، می‌شوند. این مرحله که اسپیندل (Spindle) نام دارد، نشان می‌دهد که وارد مرحله دوم خواب شده‌ایم.

اسپیندل (Spindle)، نشان می‌دهد که وارد مرحله دوم خواب شده‌ایم.

مغز ما در حالت خواب فعالیتش کمتر نیست، بلکه صرفا فعالیتی متفاوت با بیداری دارد. اسپیندل یعنی تحریک قشر مغز به طوریکه اطلاعاتی را که به تازگی کسب شده‌اند، نگه‌داری می‌کند و احتمالا آنها را به اطلاعاتی که در حافظه بلندمدت قرار دارند، متصل می‌کند.

مغز ما در حالت خواب فعالیتش کمتر نیست، بلکه متفاوت است.

در آزمایشگاه‌هایی که خواب را مورد مطالعه قرار می‌دهند، وقتی افراد با مطالب و تکلیف جدیدی رو به رو می‌شدند، تعداد اسپیندل‌های آنها در آن شب افزایش پیدا می‌کرد. هرچه تعداد اسپیندل‌ها بیشتر بود، بهتر توانسته بودند در روز بعد آن تکالیف را انجام دهند.
مغز بیدار، اطلاعات را جمع می‌کند و مغز خوابیده، آنها را تثبیت می‌کند. خواب حافظه ما را تقویت می‌کند، اما این پدیده همیشه هم خوب نیست، برای مثال سربازی را در نظر بگیرید که از یک ماموریت بسیار ترسناک برگشته است، این فرد حداقل 6 تا 8 ساعت بعد از آن ماموریت برای جلوگیری از مبتلا شدن به اختلال استرس پس از سانحه نباید بخوابد، چراکه این تجربه به احتمال زیاد وارد حافظه بلندمدت او می‌شود که آسیب‌زاست.

خواب حافظه ما را تقویت می‌کند، اما این پدیده همیشه هم خوب نیست، برای مثال سربازی را در نظر بگیرید که از یک ماموریت بسیار ترسناک برگشته است؛ این فرد حداقل 6 تا 8 ساعت بعد از آن ماموریت برای جلوگیری از مبتلا شدن به اختلال استرس پس از سانحه نباید بخوابد، چراکه این تجربه به احتمال زیاد وارد حافظه بلندمدت او می‌شود که آسیب‌زاست.

مرحله 2، می‌تواند 50 دقیقه از 90 دقیقه ابتدایی خواب را شامل شود. اسپیندل‌ها هر چند دقیقه یکبار اتفاق می‌افتند و ضربان قلب به مرور کند می‌شود، دمای بدن افت می‌کند و کم کم وارد مرحله 3 و 4 که بخش‌های عمیق خواب هستند، می‌شویم.

مرحله 3 و 4:

در اینجا ما وارد مرحله‌ای عمیق که شبیه به کما است، می‌شویم. این مرحله برای مغز ضروری است، همانطور که غذا برای بدن ضروری است.
مکانیزم خواب در تمام حیوانات و حتی در تک‌سلولی‌ها، البته به طرق مختلف، وجود دارد. این بدین معنیست که خواب، پدیده‌ای همگانی است که از ابتدای خلقت وجود داشته، پس صرفا فواید آن را نمیتوان به سازماندهی اطلاعات و یادگیری بهتر تقلیل داد، بلکه از آن باید به عنوان ابزاری برای حفظ بقاء یاد کرد.
در مراحل عمیق خواب است که سلول‌ها بیشترین هورمون رشد را تولید می‌کنند که برای استخوان‌ها و ماهیچه‌ها ضروری است. همچنین شواهد زیادی وجود دارد که نشان می‌دهد این مرحله از خواب برای نگه‌داشتن سیستم ایمنی بدن، دمای بدن و فشار خون در حالت نرمال ضروریست. می‌توان گفت خواب از غذا مهمتر است، حیوانات از بیخوابی می‌میرند قبل از آنکه از گرسنگی از بین بروند.
امواج مرحله 4، شبیه به الگوی امواج بیمارانی است که در کما به سر می‌برند. در این مرحله خواب نمی‌بینیم و درد را احتمالا حس نمی‌کنیم. نهایتا 30 دقیقه در این مرحله می‌مانیم. در هنگام خواب اغلب بین مراحل 3، 2 و 1 و بیداری در حرکت هستیم. حتی کسانی هم که خواب نرمالی دارند، چندین بار در خواب بیدار می‌شوند؛ با این وجود بیشتر افراد متوجه آن نمی‌شوند.

رم (REM)، مرحله‌ای از خواب است که با حرکات سریع چشم همراه است. 15 سال بعد از طبقه‌بندی مراحل خواب به مرحله یک تا چهار، خواب REM کشف شد. الگوی امواج در این مرحله با دیگر مراحل فرق می‌کند، حرکات سریع و واضح چشم اتفاق می‌افتد، خواب‌های واضح در این مرحله شکل می‌گیرد، اندام‌های جنسی در این مرحله فعال می‌شوند و … .
یک خواب سالم از این قرار است؛ از مرحله 1 شروع می‌شود و گام به گام به مرحله 4 می‌رسد، یک بیداری سریع اتفاق می‌افتد و بعد یک رم(REM) 5 تا 20 دقیقه‌ای رخ می‌دهد. به طور کلی خواب REM یک پنجم خواب یک بزرگسال را تشکیل می‌دهد. مراحل 1 تا 4 خواب به عنوان خواب non-REM شناخته می‌شوند که 80 درصد از خواب ما را تشکیل می‌دهد. شایان ذکر است، خواب REM برای تنظیم هیجانی و تثبیت و تحکیم اطلاعات ضروری است.

مراحل خواب: هر چه به زمان صبح نزدیک می‌شویم زمان خواب REM بیشتر میشود.

همه انسان‌ها خواب میبینند و عدم یادآوری آن به معنی خواب ندیدن نیست. عدم یادآوری خواب در واقع نشانه‌ای از یک خواب عمیق است. اغلب به اشتباه گفته می‌شود که رویاها بسیار کوتاه و لحظه‌ای هستند، در حالیکه بیش از دو ساعت از خواب شب را در بر می‌گیرند. با این حال این مدت زمان با افزایش سن کاهش پیدا می‌کند. این کاهش مدت زمان در خواب دیدن، شاید به دلیل کم شدن فرصت یادگیری در طول روز است. نوزادان بیش از 17 ساعت در روز می‌خوابند که نیمی از آن را در REM به سر می‌برند.
در مرحله REM، دمای داخلی بدن به کمترین میزان خود می‌رسد، ضربان قلب نسبت به دیگر مراحل افزایش می‌یابد و تنفس نامنظم می‌شود و به لحاظ فیزیکی کاملا ناتوان می‌شویم. در هنگام خواب، قسمت‌هایی از مغز که مسئول حرکت هستنند فعال می‌شوند، چون پیام‌هایی از گوش داخلی و ساقه مغز دریافت می‌کنند، به همین دلیل است که گاهی احساس پرواز کردن و یا پرت شدن در خواب داریم.

خواب‌های ما رنگی هستند، مگر اینکه از بدو تولد نابینا باشیم، با این حال در این حالت هم همچنان داری هیجانات و احساسات هستند.
در طول خواب فلج هستیم و این موهبت را باید شکرگزار بود. هنگامی که رویا می‌بینید، مغز سعی می‌کند حرکات را تولید کند، اما سیستمی در ساقه مغز وجود دارد که نورون‌های حرکتی را از کار می‌اندازد. در پارازومنیا که به آن اختلال رفتاری REM می‌گویند، این نورون‌ها به طور کامل از کار نمی‌افتند و فرد در حالیکه چشم‌هایش بسته و کاملا خواب است شروع به لگد زدن، فحش دادن و مشت زدن می‌کند.
پایان مرحله REM مانند پایان مرحله 4 با بیداری بسیار کوتاهی همراه است. اگر به اندازه کافی استراحت داشته باشیم، بدون استفاده از ساعت آلارم دار، آخرین خوابی که در شب می‌بینیم به خوابمان پایان می‌دهد.

به منظور کسب اطلاعات بیشر، اینجا را کلیک کنید.