تغییرات مغز در فضا!
شش ماه حضور در فضا مغز شما را تغيير میدهد!
آيا تابهحال به اين فكر کردهاید كه حضور در فضا میتواند بدن و مغز ما را تغيير دهد؟
تماشاي فیلمهایی از فضانورداني كه در فضا معلق هستند و زمين را از فاصلهي دور میبینند، حقیقتاً كه بسيار شگفتانگیز است؛ اما خوب است بدانيم سفر به فضا تجربهای فراتر از مبارزه با نيروي جاذبه زمين است و با هزاران سال تكامل انسان سروكار دارد. فضانورداني كه به فضا میروند، تغييراتی را در بدن خود تجربه میکنند. براي مثال، گونههایشان پف میکند، شانههایشان پهنتر میشود و پاهايشان دچار خراشیدگیهایی میشود. اين تغييرات بهقدری در ميان آنان شايع است كه تحت عنوان «اثر چارلی براون» نيز شناخته میشود؛ يكي از دلايل اين تغييرات، نبود جاذبه است. يكي ديگر از پيامدهاي نبود جاذبه در فضا اين است كه، مايعات بدن تمايل به حركت به سمت بالا دارند؛ درنتيجه حجم اين مايعات در داخل جمجمه افزايش مییابد و مغز در درون جمجمه كمي جابهجا میشود.
بدن ما چگونه به جاذبه عادت كرده است؟
بدن ما در طي ساليان طولاني، به نحوي تکاملیافته كه سازگار با نيروي جاذبه باشد؛ براي مثال سيستم گردش خون متشكل از دریچههای یکطرفهای است كه مايعات را در برابر نيروي جاذبه، به سراسر بدن پمپاژ میکند. حالا تصوركنيد ما را از چنين محيطي كه در آن تکاملیافتهایم، بيرون ببرند! آيا همه چيز مانند قبل كار میکند؟ مسلماً خير! وقتي از جاذبه خارج شويم، ديگر چيزي مثل قبل نخواهد بود. در شرايط نبود جاذبه، وقتي افراد به علت بیوزنی، در هوا معلق میشوند، ساختارهاي مهمي از مغز كه به حذف مواد زائد و ريختن آنها به جريان خون سالم، كمك میکند، بزرگتر میشود.
تغييرات مغز فضانوردان در فضا
در مطالعهاي مشخص شد شش ماه حضور در فضا، میتواند ساختارهاي كليدي در مغز فضانوردان را تغيير دهد، بهطوریکه بازگشت به حالت اولیهي آنها سه سال طول میکشد. يكي از مهمترین تغييرات اين است كه، حفرههای توخالي در مركز مغز كه با مايع مغزي - نخاعي (CSF) پر شدهاند و به آنها بطنهای مغزي میگوییم، وقتي در موقعيتي قرار میگیرند كه جاذبه وجود ندارد تا 25 درصد بزرگتر میشوند. اين افزايش حجم قابلتوجه است؛ زيرا تغييرات ايجاد شده منجر به عملكرد نامناسب مايع مغزي – نخاعي (CSF) شده و ممكن است بر توانايي مغز در دفع مواد زائد تأثیر بگذارد، بهخصوص موادي كه با بیماریهایی مانند آلزايمر در ارتباط هستند.
مطالعات نشان دادهاند كساني که به مدت شش ماه در فضا بودند، بيشتر از افرادي كه مدتزمان كمتري را آنجا سپري کردهاند، افزايش در حجم بطن مغز را داشته اند؛ اما نكته مثبت آن است كه اين تغييرات در فضانورداني كه يك سال در فضا بودهاند کاهشیافته است؛ به اين معنا كه فضانورداني كه براي مأموریتهای طولانیمدت در فضا بودهاند، احتمالاً شاهد تورم مداوم نخواهند بود.
بررسي اين سؤال نيز مهم است كه اين تغييرات، چه تأثیری بر سلامت و عملكرد انسان خواهد داشت؟
بهطورکلی گسترش بطنهای مغز به دليل افزايش سن ناشي از تحليل طبيعي مغز، با كاهش شناختي مرتبط است ولي براي شرايط مرتبط با جاذبه نياز به تحقيقات بيشتري است. فضانوردان معمولاً ضمن انجام تمرينات جسماني و سطح سلامت بالا به فضا سفر میکنند، اين امر باعث میشود كه مغز و بدن آنها توانايي جبران برخي تغييرات را داشته باشند. در مطالعات انجام شده، فضانوردان مشكلات رفتاري يا شناختي قابلتوجهی گزارش نكردند و محققان اشاره میکنند كه آنها به طور معمول از سلامت خوبي برخوردارند و احتمالاً قادر به جبران نقصهای احتمالي خود هستند.
درنهايت، چگونه میتوان از نتايج مطالعات فضانوردان، براي بهبود سلامت مردم زمين هم استفاده كرد؟
طبق آنچه گفته شد بين گردش خون در مغز و اينكه مغز شما چقدر میتواند مواد زائد را به مرور حذف كند، ارتباط وجود دارد. اين امر نشان میدهد چرا بايد ورزش كنيم؛ ورزش میتواند به بهبود جريان خون در مغز كمك كرده و مواد زائد را به طور مؤثرتر از مغز حذف كند.
منبع مقاله:
https://B2n.ir/z74312